- Dinsdag 11 juni heeft de Eerste Kamer het laatste woord over de Wet gegevensverwerking samenwerkingsverbanden (WGS). Komt die wet erdoor, dan krijgt de overheid vergaande vrijheid om van burgers gegevens te verzamelen, te analyseren en te delen.
- De overheid wil meer armslag bij de aanpak van criminaliteit en handhaving van de openbare orde. Bij signalen van witwassen bekijkt de fiscus bijvoorbeeld graag de gegevens die andere overheidsdiensten al over de vermoedelijke witwasser in huis hebben. Dit onderling grasduinen in databestanden gebeurt in zogeheten samenwerkingsverbanden. Maar die praktijk staat op gespannen voet met de grondwet, die de burger recht geeft op ‘eerbiediging van zijn of haar persoonlijke levenssfeer’.
- Op papier beoogt de nieuwe wet die spanning op te lossen: meer ruimte voor (het delen van) ‘geautomatiseerde gegevensanalyses’, en minder ruimte om de burger bloot te stellen aan de risico’s daarvan, zoals stigmatisering of discriminatie.
- In werkelijkheid schiet de wet juist op dat tweede front tekort, zegt onder andere de Autoriteit Persoonsgegevens: rechten van burgers worden erdoor uitgehold.
- Geruchten (of zoiets als opvallende kenmerken in een databestand) kunnen het startschot zijn voor een dataverzameling waarin te hooi en te gras informatie wordt vastgelegd die de onwetende burger niet kan verifiëren – en waartegen hij zich ook niet kan verweren. Dit laatste is volgens privacydeskundigen het grootste probleem. De Wet gegevensbescherming zet de burger met lege handen tegenover de almacht van de overheid.
- De Eerste Kamerfractie van GroenLinks-PvdA is tegen de wet, die van de VVD, PVV en het CDA zijn voor. De sleutel ligt morgen bij de zestien stemmen die de BBB heeft in te brengen.
Pagina's
woensdag 26 juni 2024
What Nobody Told You About Julian Assange
zondag 16 juni 2024
Download nu de Ali B app voor seks toestemming gekoppeld aan je social credit score
Als iets zo overduidelijk in je gezicht gedrukt wordt, is het niet alleen maar afleiding van ander groot nieuws, maar is het gasslighten. Dat is wanneer iets met een fel licht (vroeger was dat een gaslamp) op het netvlies gebrand wordt, zodat wanneer het licht uit gezet is, de contouren nog steeds op je netvlies gebrand staan; zelfs als je je ogen sluit. In de toekomst moet seks alleen nog mogelijk zijn als je daarvoor via een app de QR-code van de ander gescand hebt en beiden akkoord gaan.
Alles wordt in de nabije toekomst contractueel vastgelegd. Smart contracts noemen ze dat ook wel. En dat kan natuurlijk gekoppeld worden aan je social credit score en dat is weer handig voor anderen, want die kunnen op hun radarscherm zien wie welke score heeft en dus bij wie je wel of niet uit de buurt wilt blijven.
En natuurlijk kan dat weer gekoppeld worden aan je Central Bank Digital Currency of (als die niet doorgaat) aan je getokeniseerde smart-contract op het Ethereumnetwerk, dat gekoppeld is aan jouw persoonlijke Bitcoin-ID. En dat is handig, want zo kun je iemand automatisch de toegang tot discotheken of grote feesten weigeren als diegene een lage Ali B score heeft.
Dat is de toekomst en om die toekomst te versnellen kun je de Problem, Reaction, Solution methode inzetten door enkele bekende namen te gebruiken voor een seksrel.
En dus stak Ali B zijn vingers en andere lichaamsdelen in allerlei hoeken en gaten die een gemiddelde keel-, neus- en oorarts slechts via zijn periscoop kan bekijken. Natuurlijk speelt Ali B zijn rol met verve. Het is allemaal acteerwerk, maar wel acteerwerk met gevolgen.
Niet het gevolg dat Ali B daadwerkelijk de cel in zal gaan. Die zit straks lekker aan de cocktails ergens ver weg; als dank voor zijn rol. Die krijgt een flinke zak geld als dank voor het meewerken aan het helpen creëren van jurisprudentie via een showproces, zodat de politiek die jurisprudentie weer in nieuw wetje kan gieten. Handig toch?
De jeugd kan ondertussen alvast de Bèta versie van de Ali B app downloaden in de Apple App store of Google Play. Dan kunnen ze alvast een beetje oefenen. In Zweden bestaat zo’n app al (kijk maar: the Legalfling app).
Bent u blij met artikelen als deze, deel ze dan. Bent u nieuw op deze website, schrijf u dan in voor de gratis nieuwsbrief. Wilt u ook dat ik door kan blijven gaan, steun dan mijn werk en lees de reacties voor aanvullingen en meer.
maandag 10 juni 2024
Met nieuwe datawet wroet de overheid nog dieper in het privéleven
Overheden kijken reikhalzend uit naar een nieuwe datawet waarmee ze bijna onbegrensd privacygevoelige gegevens kunnen delen en analyseren. Ze zeggen die nodig te hebben voor het bestrijden van maatschappelijke problemen als huiselijk geweld en criminaliteit. Tegenstanders waarschuwen voor een herhaling van de toeslagenaffaire. ‘Dit is de legalisatie van willekeur.'
Wat een RIEC is, een Regionaal Informatie- en Expertisecentrum, had niemand een paar jaar geleden aan Gabriel Malki hoeven vragen. Dat is nu wel anders.
‘Ik durf geen brief meer te openen. Iedere keer is het de Belastingdienst met een aanslag of een bank die mijn rekeningen wil stopzetten.’
In 2020 vermoedden medewerkers van de gemeente Enschede dat Malki misbruik maakte van zorggelden. De gemeente deelde die verdenking vervolgens met de politie, het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de Belastingdienst. Dat gebeurde via het RIEC, een samenwerkingsverband waarin overheidsorganisaties informatie delen om georganiseerde criminaliteit te bestrijden.
En toen begon wat de ondernemer zelf noemt ‘een heksenjacht’.
Het UWV liet zelfs niet na om zijn kinderen en hun moeder, die niet bij hem wonen, heimelijk te observeren. De vrouw was toezichthouder in het zorgbedrijf, en een van de vermoedens was dat zij en Malki de onderneming samen runden, terwijl dit niet zo op papier stond.
‘Als het niet via de ene weg kan, dan wordt geprobeerd je op een andere manier uit te schakelen’
Intussen is de oorspronkelijke beschuldiging van misbruik van zorggeld al sinds 2022 van tafel, na een schikking met Malki. Als onderdeel daarvan moest hij afzien van juridische stappen en een klacht over zijn behandeling intrekken.
Maar het UWV en de Belastingdienst zijn in de afgelopen jaren doorgegaan met hun onderzoeken naar Malki en zijn zorgbedrijf. Hadden zijn medewerkers wel een echt dienstverband en dus recht op een uitkering? Klopten de belastingafdrachten?
Ook Malki’s banken stellen aan de lopende band dwingende vragen. Steeds moet hij in detail uitleg geven over uitgaven. Hij vermoedt omdat ze lucht kregen van de verdenkingen tegen hem. Eén bank zette zijn rekeningen stop.
‘Ik ben geen crimineel’
Malki ziet het als de essentie van samenwerkingsverbanden als het RIEC: ‘Als het niet via de ene weg kan, dan wordt geprobeerd je op een andere manier uit te schakelen.’
Hij vindt dat hij – zelfs als hij fouten heeft gemaakt – onterecht is beland in de aanpak van de samenwerkende overheden: ‘Ik ben geen crimineel. Mijn familie, collega’s en zorgbedrijf zijn geen criminele organisatie.’
De kasten bij hem thuis puilen inmiddels uit van de dossiermappen met verdenkingen en zijn verweren daarop. Dat er een verband was tussen de onderzoeken van de verschillende instanties vermoedde hij wel, maar hij kon het lange tijd niet vaststellen.
Het duurde langer dan twee jaar voordat hij erachter kwam dát het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum in zijn zaak een centrale rol speelde. Pas nadat in 2022 RTL Nieuws over Malki’s problemen berichtte, werd hem daar duidelijkheid over gegeven.
Sindsdien probeert hij dossierstukken te krijgen. Welke besluiten zijn over hem genomen? Op basis van welke criteria werd hij een zogeheten ‘RIEC-casus’? Met wie is allemaal informatie over hem gedeeld? En klopten die gegevens wel?
Van het kastje naar de muur
Follow the Money volgt zijn zoektocht nu anderhalf jaar: waar Malki ook aanklopt, documenten krijgt hij niet en hij wordt van het kastje naar de muur gestuurd.
Wat er met hem gebeurt, laat zien dat een burger weinig rechten en controlemogelijkheden heeft wanneer een samenwerkingsverband van overheden het op hem heeft gemunt.
Was Malki verdachte geweest in een strafzaak, dan zou hij weten op grond van welke aannames hij als crimineel wordt behandeld, en hij zou die aannames ter discussie hebben kunnen stellen.
Er zou, kortom, sprake zijn geweest van rechtsbescherming. Nu kan Malki zich nergens op beroepen. Het RIEC ontkent dit probleem.
De tien RIEC’s bestaan al sinds 2008 en behandelen jaarlijks zo’n 1300 zaken. Die behandeling gaat gepaard met het uitwisselen van informatie tussen de gemeente en allerlei overheidsdiensten.
Maar daar is tot op heden geen duidelijke wettelijke basis voor. De informatie-uitwisseling maakt inbreuk op het grondwettelijk recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer (artikel 10). Daarom is een wet nodig met waarborgen zodat burgers niet zijn overgeleverd aan willekeur, discriminatie en stigmatisering. En zodat burgers zich kunnen verweren tegen de overheid.
Die wet nadert haar voltooiing.
Brede doelstelling
Op 11 juni behandelt de Eerste Kamer het voorstel voor de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS). De doelstelling is heel breed: ‘Het voorkomen van fiscale en sociale fraude, het toezien op de naleving van wettelijke voorschriften, het handhaven van de openbare orde en veiligheid en het voorkomen en opsporen van strafbare feiten.’
De nieuwe wet geldt voor – voorlopig – vier samenwerkingsverbanden van de overheid die tamelijk onbekend zijn: de Zorg- en Veiligheidshuizen (voor gegevensuitwisseling over personen en gezinnen met ‘complexe problemen’); het Financieel Expertisecentrum (FEC, voor gegevensuitwisseling over de ‘integriteit van de financiële sector’) en de Infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV, voor gegevensuitwisseling gericht op het tegengaan van witwassen en belastingontduiking).
Eén ding hebben deze samenwerkingsverbanden gemeen. Er wordt zeer privacygevoelige informatie gedeeld en geanalyseerd.
Op grond van het wetsvoorstel zijn er voortaan bijna geen beperkingen meer: financiële en strafrechtelijke informatie, gegevens uit de gemeentesystemen en zelfs gegevens over seksueel gedrag. Bovendien mogen dit soort gegevens worden gedeeld van mensen rondom de betrokkene.
Eveneens opvallend: ook private partijen als banken kunnen gegevens ontvangen en aanleveren.
Algoritmen
De wet voorziet ook in de inzet van algoritmen: Met ‘geautomatiseerde gegevensanalyses’ kunnen bijvoorbeeld straten of buurten worden doorgelicht op zoek naar personen met wat wordt genoemd een ‘verhoogd risico’. Follow the Money liet eerder zien dat dit schadelijk kan uitpakken, vooral voor groepen toch al kwetsbare burgers.
De VVD, PVV en het CDA zijn voor de nieuwe Wet gegevensverwerking. Of die op 11 juni wordt aangenomen hangt af van de BBB, die zestien zetels heeft, en waarvan de senatoren niet reageren op vragen over hun standpunt.
Van de vier grootste partijen zal GroenLinks-PvdA als enige met zekerheid tegenstemmen. De Eerste Kamerfractie spreekt van een wet ‘die alle elementen in zich heeft waarmee het in het toeslagenschandaal is misgegaan’.
Want, zegt de partij, de overheid mag ingrijpende maatregelen nemen op basis van vage verdenkingen, ‘zonder dat daar toezicht en waarborgen tegenover staan om burgers te beschermen tegen de overheid’.
De Tweede Kamer (onder meer VVD, PVV, CDA en PvdA) stemde op 17 december 2020 in met het wetsvoorstel, nadat belangrijke adviesorganen hadden gewaarschuwd dat grondrechten van burgers ernstig in het geding zouden komen. Dat was op de dag dat de parlementaire enquêtecommissie die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire in haar eindverslag Ongekend onrecht had vastgesteld dat grondbeginselen van de rechtsstaat waren geschonden.
Tweede Kamerlid Kees Verhoeven (D66) sprak van een ‘gevaarlijke wet’ en waarschuwde als een van de weinigen: ‘Om fraude en ondermijning uit te bannen kiest men vol daadkracht voor het verkeerde middel: gehaaste inzet van data zonder grip. Nu is het doodstil, maar als het straks weer misgaat, schreeuwt men moord en brand.’
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Openbaar Ministerie en de politie kijken ‘reikhalzend’ uit naar de nieuwe wet. Hoewel ze nu zonder expliciete wettelijke basis te werk gaan, staan ‘wettelijke belemmeringen’ een ‘effectieve’ gegevensuitwisseling toch in de weg, schreven de voorzitters in mei in een gezamenlijke brief aan de Eerste Kamer.
Legio anderen maken zich grote zorgen.
‘Dit is heel ingrijpend’
‘We krijgen een wet waarin staat dat de overheid actie mag ondernemen bij een eerste vermoeden van onrechtmatige activiteiten,’ zegt historicus Bob de Graaff, emeritus hoogleraar en expert op het gebied van de inlichtingendiensten.
‘Men handelt op signalen, geruchten en aanwijzingen die uit cijfers lijken voort te komen. Zo’n eerste vermoeden kan al meteen leiden tot een zeer ruime dataverzameling. Dat is heel ingrijpend.’
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) spreekt van ‘substantiële risico’s voor uitholling van rechtstatelijke waarborgen’ – dat iemand onschuldig is tot het tegendeel is bewezen, en stelt dat de overheid van burgers niet meer gegevens mag verzamelen dan strikt noodzakelijk.
‘Open deur naar onbegrensde surveillance door een onbegrensde hoeveelheid partijen’
Volgens de Autoriteit druist de wet ook in tegen het beginsel van een transparante overheid. Want in de praktijk zullen burgers tegen wie verdenkingen bestaan – net als nu het geval is – daarvan niet op de hoogte worden gebracht.
AP-voorzitter Aleid Wolfsen deed al in 2021 een dringend beroep op de Eerste Kamer om ‘kafkaëske toestanden voor grote aantallen mensen’ te voorkomen: ‘Het wetsvoorstel zet de deur wagenwijd open voor een onbegrensde surveillance door een onbegrensde hoeveelheid partijen, publiek en privaat. [..] Dat kan ingrijpende gevolgen hebben. Wij adviseren de Eerste Kamer daarom dringend om dit wetsvoorstel niet aan te nemen.’
De Raad van State, het belangrijkste adviesorgaan van de regering, waarschuwde in april 2020 dat het wetsvoorstel in strijd is met de Grondwet. Er kwamen aanpassingen en volgens de Raad van State en de Autoriteit Persoonsgegevens is het wetsvoorstel daarmee duidelijker en beter geworden.
Maar volgens de laatste bevat het nog steeds onvoldoende waarborgen.
‘Afbreuk aan slagkracht wet’
Daarom stelde de toezichthouder voor om het delen van gegevens vooraf te laten toetsen door een rechter. Volgens de AP is dat nodig omdat mensen die in beeld komen vaak geen verdachte zijn, terwijl hun gegevens dan al wel breed mogen worden gedeeld: ‘Dat doet qua impact niet onder voor zware opsporingsmiddelen als huiszoekingen en telefoontaps.’
Maar demissionair minister van Justitie Dilan Yeşilgöz (VVD) ziet niets in een rechterlijke toets vooraf.
De Regionale Informatie- en Expertisecentra hebben jaarlijks zo’n 1300 zaken onder zich, en zo’n 16.000 keer vragen opsporingsambtenaren van onder meer de politie en de Belastingdienst rapportages op bij de infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV).
De minister verwacht daarom dat zo’n toets ‘een enorm beslag zal leggen op de personele capaciteit van de rechterlijke macht’. Die zou ook afbreuk doen aan de ‘beoogde verbetering van de slagkracht’.
De rechten van de burger zijn al voldoende beschermd, meent minister Yeşilgöz
Volgens Yeşilgöz moet iedereen bij de overheid zich houden aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en is dat op zichzelf al een bescherming. Ook zijn er al ‘rechtmatigheidsadviescommissies’, die moeten beoordelen of verwerking van gegevens is toegestaan en of er geen sprake is van discriminatie. ‘Met de getroffen waarborgen kan worden volstaan,’ vindt de minister.
Die commissies bestaan echter uit vertegenwoordigers van de partijen in het samenwerkingsverband en zijn dus niet onafhankelijk, stelde de AP. Bovendien zijn hun adviezen niet bindend. Dat wekt bij experts weinig vertrouwen nu de overheid na tal van affaires bekendstaat als een notoire schender van de privacywet.
‘Black-box bureaucratie’
De AVG en het wetsvoorstel lossen het gebrek aan rechtsbescherming dan ook niet op, vindt Tijmen Wisman, voorzitter van het Platform Burgerrechten en universitair docent privacy- en gegevensbeschermingsrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam. ‘We zien hier de legalisering van willekeur en van een black box-bureaucratie. Je kunt als overheid voortaan doen waar je zin in hebt.’
Hij wijst er ook op dat burgers lang niet altijd zullen weten dat er gegevens over hen worden gedeeld. ‘Als je niet op de hoogte wordt gesteld, dan is er dús ook geen rechtsbescherming.’
‘De overheid gelooft heilig dat met big data allerlei misstanden kunnen worden opgespoord’
Wisman was eerder betrokken bij de rechtszaak tegen het omstreden ‘fraudesleepnet’ Systeem Risico Indicatie (SyRI), een instrument waarmee de overheid misbruik van uitkeringen, toeslagen en belastingen wilde bestrijden. De rechtbank Den Haag zette daar in 2020 een streep door omdat SyRI in strijd was met het Europees Verdrag voor de Rechten voor de Mens. ‘Als SyRI niet mag, dan mag dit al helemaal niet,’ stelt Wisman.
De organisaties die eerder de zaak tegen SyRI aanspanden – naast Platform Burgerrechten onder meer de vakorganisatie FNV en Privacy First – stuurden op 14 mei een brief naar de Eerste Kamerleden.
Daarin wezen ze nogmaals op de grote risico’s van de Wet gegevensverwerking: ‘Door ongecontroleerde gegevensdeling kunnen burgers en ondernemingen zonder mogelijkheid tot verweer bij tal van organisaties te boek komen te staan als crimineel, fraudeur of malafide’ [..] ‘Een dergelijke werkwijze legitimeert de praktijken die voorafgingen aan de toeslagenaffaire en het FSV-schandaal.’
Waarom houdt de overheid zo’n datahonger dat de nieuwe wet er ondanks alle risico’s moet komen?
Die honger komt voort uit de wens om risico’s te vermijden, zegt inlichtingenexpert Bob de Graaff. Maatschappelijke problemen als ondermijning gaat de overheid liefst preventief te lijf. ‘Ze zoekt daarbij steeds meer de grenzen van de rechtsstaat, of overschrijdt die zelfs.’
Een in de loop van de jaren gegroeid wantrouwen tegenover de burger speelt ook een rol. ‘Dat is gekoppeld aan een heilig geloof dat met het gebruik van big data allerlei misstanden kunnen worden opgespoord.’
Terwijl de overheid er tegelijkertijd niet op is berekend om zorgvuldig met die data om te gaan. ‘We zien bijvoorbeeld dat in veel gevallen het opleidingsniveau van de mensen die daarmee belast zijn niet voldoende is.’
De Graaff maakt zich zorgen. ‘De overheid probeert met behulp van gegevens steeds meer grip te krijgen op burgers en achter de voordeur te kijken, maar hoe langer de arm van de overheid wordt, hoe verder mensen zich terugtrekken om buiten het bereik van die arm te blijven.’
Voor burgers die toch in de greep komen van de samenwerkende overheden, zoals Malki, wachten jarenlange onzekerheid en eindeloze procedures.
De samenwerkingsverbanden maken al langer data-analyses van burgers die op dat moment nog nergens van werden verdacht. Dit blijkt uit documenten die zijn vrijgegeven nadat Follow the Money bij gemeenten documenten opvroeg met een beroep op de Woo.
De analyses hadden als doel om personen en adressen te vinden waar mogelijk iets aan de hand was.
In Rotterdam bijvoorbeeld, maakte het Regionale Informatie- en Expertisecentrum scans en analyses van vastgoed en transacties. Mede op basis hiervan stelde het RIEC een overzicht op van ‘vermoedelijk malafide’ ondernemingen en personen: ‘Deze lijst wordt gescreend om vervolgens de gekozen entiteiten verder te raadplegen in de systemen van alle partners,’ vermeldt een document dat de gemeente verstrekte.
Ook de infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV) – het samenwerkingsverband tegen witwassen en belastingontduiking – heeft buurten doorgelicht: ‘Twee straten en een woontoren op Rotterdam-Zuid worden bij wijze van pilot nader geanalyseerd op signalen van witwassen aan de hand van risico-indicatoren op eigenaar, hypothecaire financiering en transacties met het vastgoed,’ staat in een van de stukken uit Rotterdam.
De RIEC's opereren al jaren zonder de toetsing die verplicht is voorafgaand aan het verwerken van persoonlijke gegevens
De documenten maken niet duidelijk op basis van welke bevoegdheden de samenwerkingsverbanden dit precies doen.
De RIEC's in heel Nederland opereren al jaren zonder de voor samenwerkingsverbanden verplichte data protection impact assessments. Die zijn bedoeld om vooraf in beeld te brengen wat de risico’s zijn van het verwerken van persoonlijke gegevens. Een interne toezichthouder moet daar vervolgens over adviseren.
Het Openbaar Ministerie laat weten dat de RIEC-partners nog werken aan de data protection impact assessments. Het is niet bekend wanneer die klaar en goedgekeurd zijn. De gemeente Rotterdam zegt in een reactie ‘te allen tijde de grondrechten te waarborgen en er kan alleen een inbreuk plaatsvinden als dat in overeenstemming met de wet is’.
Over het andere samenwerkingsverband, de iCOV, bestaan sinds de oprichting in 2013 twijfels of de werkwijze voldoet aan de privacywet AVG en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Die twijfels staan in interne documenten waarvan de inhoud bekend is bij Follow the Money. Bij de iCOV komt veel privacygevoelige informatie samen over financiën en bezittingen van burgers.
Eind 2021 werd wel gestopt met gebiedsscans, zoals die in Rotterdam, omdat de werkwijze juridisch niet goed onderbouwd was. Maar het voorstel voor de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden biedt er wel weer de ruimte voor.
Volgens een woordvoerder heeft het OM geen twijfels over de iCOV. ‘Adviezen zijn opgevolgd of worden betrokken in de doorontwikkeling van de iCOV op de lange termijn’.
Dit betekent dat de onzekerheid over de rechtmatigheid zeker deels blijft bestaan.
Dit artikel is gemaakt met steun van Journalismfund Europe
Herman Russchenberg (TU Delft) maakt kutweer met windmolens
De TU Delft blijkt meer te knutselen met Geo-Engineering dan ik dacht en deze week beschreef voor Indepen.
De tot klimaatprofessor omgeturnde radardeskundige Herman Russchenberg (TU Delft) heeft sinds twee jaar ook zijn eigen onderzoekswinkel: Geo-engineering met windturbines, die zeewater oppompen om een dik wolkendek te produceren dat de zon blokkeert.
Hij wil zo ook voor de Nederlandse kust in nieuw wind-industrieterrein meer dichtbewolkt kutweer produceren. Dat heet marine cloud brightening in slecht Dutch. TU Delft studenten ontwierpen daarnaast al een vliegtuig om zwavelzuur in de stratosfeer te sproeien, om zo de zon te blokkeren.
Stratosfeer vol zwavelzuur pompen
Het meeste geld gaat vooralsnog naar (onderzoek naar) het injecteren van SO2-aerosolen in de stratosfeer, stratosferische sulfur injectie. Met zwavelzuur zou je dan de werking van een vulkaanexplosie moeten imiteren, zoals voor Indepen beschreven.
Dus dat je zonlicht-blokkerende rotzooi de stratosfeer in spuit. De mede-oprichter van Facebook, Dustin Moskovitz gaf voor dergelijk onderzoek afgelopen jaar nog 9 ton dollar vanuit zijn miljardairs-stichting Open Philantropy, zo meldde CNBC. Er blijkt zelfs al een bedrijf actief in SSI genaamd, make sunsets.com.
Daar kun je voor tien dollar een ‘cooling credit’ kopen, om een ballon vol zwavelzuur op te laten stijgen. Die zou dan hoge stratosferische wolken veroorzaken. Dat bedrijf is november 2022 opgericht door marketeer Luke Iseman. Dergelijke initiatieven met publieksdeelname (koop je cooling credit) lijken vooral opgericht ter vermarkting van het idee, voor sociale en politieke acceptatie.
Dat idee wordt overal agressief vermarkt, zoals afgelopen najaar in Scientific American. Er blijkt al een afsplitsing opgericht van de Carnegie Foundation, die zich met geo-engineering bezig houdt:
Ook de TU Delft laat haar bachelor-studenten Lucht en Ruimtevaart Techniek alvast aan de sociale acceptatie van die goedbedoelde vervuiling werken. Ze lanceerden afgelopen maand een persbericht, waarin ze als project onder leiding van Steve Hulshoff een Stratospheric Aerosol Geo-engineering Aircraft (SAGA) ontwierpen.
Een soort U2-spionagevliegtuig met lange vleugels en hoge stuwkracht moet dan op ongeveer 18 kilometer hoogte de stratosfeer vervuilen met zwavelzuur. Dat was hun ‘design synthesis exercise’:
Volgens het plan van de studenten van de TU Delft wordt er zwavelzuur in de gasfase uit het vliegtuig gestoten om de efficiënte vorming van aerosoldeeltjes mogelijk te maken.
Het transport van aerosolen bij hogere temperaturen in combinatie met verdamping aan boord maakt verspreiding in de gasfase mogelijk, zodat het systeem energiezuinig werkt. De aerosol wordt in de tropen verspreid op hoogtes tussen 18,5 en 19,5 km.
Onderzoeksgeld verdampen voor ‘het klimaat’
In dat persbericht wordt de klimaatwaanzinnig geworden radardeskundige Herman Russchenberg ook in aangehaald, directeur van het TU Delft Climate Action Programme.
Prof. Herman Russchenberg, directeur van het instituut, prijst en stimuleert het soort ‘outside the box’ denkwerk dat de studenten hebben laten zien, “aangezien de internationale gemeenschap nog steeds niet genoeg doet om de klimaatverandering onder controle te houden”.
Hij wacht dus op een ‘internationale gemeenschap’ die een dictatuur vestigt…Is hij dan zelf gestopt met autorijden, vliegen, lekker eten en zijn familie ook? Of wacht hij op een totalitair systeem dat hem in klimaatlockdown dwingt, terwijl hij onderzoeksgelden binnenharkt met modieus gekluns:
Volgens Russchenberg moeten we wel terughoudend zijn met het gebruik van dit soort technieken, aangezien we niet weten wat voor gevolgen deze zullen hebben voor ons ecosysteem, we niet voldoende hebben gekeken naar de juridische en ethische aspecten, en zelfs de kans bestaat dat we het probleem verergeren door de temperatuurstijging tijdelijk te maskeren.
Zijn idee voor Marine Cloud Brightening is al zo oud als de oceaan zelf. Zonder aerosolen van zoutdeeltjes en de restanten van schuimalgen zouden zich in het geheel geen regenwolken vormen boven de oceaan. Om waterdamp tot wolken (kleine waterdeeltjes) te laten condenseren heb je condensatiekernen nodig.
Russchenberg wil daarvoor nu ook windturbines inzetten die zout water oppompen en verdruppelen.
In dit geval, wil Russchenberg zo klein mogelijke druppeltjes maken, die meer zonlicht reflecteren dan grote druppels. Hij werkt daarin samen met het Cambridge Centre for Climate Repair, een andere onderzoeksgeldverdamper die wittere wolken wil maken.
Propaganda maken voor geo-engineering
De TU Delft haar Climate Institute krijgt sinds twee jaar geld van een Refreeze the Arctic Foundation in Rotterdam. Bestuurders daarvan zijn de gepensioneerde biotechnoloog Jan van Breugel, eerder werkzaam voor Shell en het tot Corbion omgedoopte CSM (suiker raffinage). Die werken samen met het Blue Cooling Initiative.
Dat is een stichting die propaganda maakt voor de sociale en politieke acceptatie voor geo-engineering.
Dus Russchenberg spreekt met gespleten tong wanneer hij geld krijgt van een stichting, die propaganda maakt voor acceptatie. In dit geval voor ‘marine cloud brightening’ dus het maken van wolken boven de kust die meer zonlicht tegenhouden:
The Blue Cooling Initiative aims – together with scientists from well-known research institutes and the experienced team of sustainability advocates – at catalysing both the technical development and the political/societal acceptance of Marine Cloud Brightening.
We vinden in de adviesraad bijvoorbeeld een IJslandse academicus die in theorie werkzaam is,
On the other hand, the experienced team of sustainability advocates Wouter van Dieren (Club of Rome and coalition builder) and Hans van der Loo (Think Tank chairman and diplomacy coordinator) and coalition builders.
Their activities will be supervised by a board of young and enthusiastic scientists and strategists from countries most affected by climate change and be measured along the ruler of the Oxford Principles for Geo-engineering.
Klimaatbejaarden
Die stichting zit gevestigd in het huis van Jeanette Catharina Hoek aan de Noord 5 in Ilpendam. Zij is ook eigenaar van die stichting. Deze reeds bejaarde vrouw (1949) noemt zich op linkedin ‘climate cooling champion’, en deed in 1967 een studie sociale geografie in Utrecht …Zij heeft milieu-dinosaurus Wouter van Dieren in het bestuur en nog een hasbeen uit de milieubeweging.
Niettemin krijgen deze klimaatbejaarden meteen een glimmende website van een marketingbureau voor hun logo, en er komt direct geld naar ze toe. De bron daarvan kan Hans van der Loo zijn, die zich ‘thoughtleader’ noemt, teringlijder in goed Nederlands. Hij werkt voor een in Den Haag/Utrecht gevestigd innovatieplatform voor digitale educatie, dat door de Europese Commissie gefinancierd wordt: STEM.
Hij lijkt spreker te zijn geweest bij Bilderberg, op de ‘Veerkracht’-conferentie van 2017. Er blijkt dus nog veel meer te gebeuren dan ik voor mogelijk hield, dus zullen we hier verder in duiken als dit jullie- de lezers- ook interesseert. We zien alvast dat het bestuur van de Refreeze the Arctic Foundation bestaat uit twee personeelsleden van biotech-gigant Corbion,(2014) de voormalige Centrale Suiker Maatschappij. (CSM 1919)
Die bewegen zich op de markt van bioplastics, bio-energie en agrarische producten, met als uitgangspunt melkzuur-raffinage uit suiker voor bioplastic. Het geld dat de stichting kreeg, is ter ere van een telg (Hans Walter) van de Salzer-Levi-handelsfamilie in Rotterdam. Die waren eigenaren van Nidera, een handelsmaatschappij in bio-brandstoffen die in 2014 door Chinezen werd overgenomen (Cofco).
Dat is een verklaring voor de vestiging van de Refreeze the Arctic Foundation in Rotterdam. Er zit dus oud geld in dit onderzoek.
- Steun Interessante Tijden in het verdere onderzoek
zondag 9 juni 2024
IS HUGO DE JONGE EEN TELG UIT DEZE FAMILIE DE JONGE?
Over Bonifacius Cornelis de Jonge (1875-1958)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie Bonifacius Cornelis de Jonge Gouverneur-Generaal De Jonge tijdens een toespraak Algemeen Volledige naam Bonifacius Cornelis de Jonge Geboren 22 januari 1875 Geboorteplaats Den Haag Overleden 24 juni 1958 Overlijdensplaats Zeist Partij CHU Religie Nederlands-hervormd Titulatuur jhr. mr. Alma mater Rijksuniversiteit Utrecht Functies 1917–1918 Minister van Oorlog 1918 Minister van Marine a.i. 1931–1936 Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië Portaal PolitiekBonifacius Cornelis (Bonne) de Jonge (Den Haag, 22 januari 1875 — Zeist, 24 juni 1958) was gouverneur-generaal van Nederlands-Indië. Hij was voorstander van een sterk overheidsgezag, zowel in Nederland als in Nederlands-Indië.
Familie
De Jonge was een zoon van jhr. mr. Bonifacius Cornelis de Jonge (1834-1907), president van de Haagse arrondissementsrechtbank en daarna raadsheer in de Hoge Raad der Nederlanden, en Elisabeth Henrietta Maria Philipse (1839-1927). Op 5 juli 1904 trad hij in het huwelijk met Anna Cornelia barones van Wassenaer (1883-1959), oprichter en voorzitter van het Algemeen Steunfonds voor Inheemse Behoeftigen; uit dit huwelijk werden vier kinderen geboren.
Leven en werk
De Jonge begon zijn loopbaan als ambtenaar. Als CHU-sympathisant werd hij in 1910 onder het confessionele kabinet-Heemskerk referendaris en hoofd van de juridische afdeling. Toen in mei 1917, op het hoogtepunt van de Eerste Wereldoorlog de minister van Oorlog Nicolaas Bosboom aftrad, wilde koningin Wilhelmina Hendrik Colijn terughalen. Deze diende echter een tienjarig contract uit bij de Koninklijke Bataafse Petroleummaatschappij. Hij schoof zijn geestverwant De Jonge naar voren.
Zo was de christelijke De Jonge een jaar minister van Oorlog in het vrijzinnige kabinet-Cort van der Linden. Na de Eerste Wereldoorlog kwam hij door toedoen van Colijn in dienst van de BPM en werd in 1931 gouverneur-generaal. In die functie ontving hij tweemaal NSB-leider Mussert en trad krachtig op tegen de inheemse oppositie. Hij liet Soekarno, Hatta en Sjahrir interneren in het kamp Boven-Digoel op Nieuw-Guinea. De Quay wenste hem in 1940 als 'sterke man' van de Nederlandsche Unie.
Terug in Nederland had De Jonge zich teruggetrokken op het landgoed Dennenoord in Oosterbeek, vanwege het rustige karakter van het dorp. Tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 werd het dorp bezet door Britse parachutisten en volgde een week lang van harde gevechten. Zijn tennisbaan en gazon werden geruïneerd door granaatinslagen en loopgraven en zijn huis liep grote schade op.[1]
Onderscheidingen
- Commandeur Orde van de Nederlandsche Leeuw
- Grootkruis Orde van Oranje-Nassau
Externe links
- De informatie op deze pagina, of een eerdere versie daarvan, is geheel of gedeeltelijk afkomstig van www.parlement.com. Overname was tot 1 februari 2016 toegestaan met bronvermelding.
- Antony Beevor (2018). De slag om Arnhem. Amsterdam: Ambo/Anthos, p.289
Bibliografische informatie
Voorganger: N.Bosboom
Minister van Oorlog 1917-1918
Opvolger: G.A.A. Alting von Geusau
Voorganger: J.J. Rambonnet
Minister van Marine a.i. 1918
Opvolger: G.A.A. Alting von Geusau
Voorganger: Jhr. A.C.D. de Graeff
Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië 1931–1936
Opvolger: Jhr. A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer
Gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië
Gouverneur-generaal van de VOC
Both · Gerard Reynst · Reael · Coen · Carpentier · Coen · Specx · Brouwer · Van Diemen · Van der Lijn · Carel Reyniersz · Maetsuycker · Rijcklof van Goens · Speelman · Camphuys · Van Outhoorn · Van Hoorn · Van Riebeeck · Van Swol · Zwaardecroon · De Haan · Durven · Van Cloon · Patras · Valckenier · Thedens · Van Imhoff · Mossel · Van der Parra · Van Riemsdijk · De Klerk · Alting
Gouverneur-generaal van staatswege
Van Overstraten · Siberg · Wiese · Daendels · (Britse interventie: Raffles en Fendall) · Van der Capellen · De Kock · Du Bus de Gisignies · Van den Bosch · Baud · De Eerens · Van Hogendorp · Merkus · Jan Reijnst · Rochussen · Duymaer van Twist · Pahud · Prins · Sloet van de Beele · Prins · Mijer · Loudon · Van Lansberge · s'Jacob · Van Rees · Pijnacker Hordijk · Van der Wijck · Rooseboom · Van Heutsz · Idenburg · Van Limburg Stirum · Fock · De Graeff · De Jonge · Tjarda van Starkenborgh Stachouwer
Categorieën:
CHU-politicus│ Gouverneur-generaal van Nederlands-Indië │ Nederlands ambtenaar │
Nederlands minister van Marine │ Nederlands minister van Oorlog │ Nederlands persoon in de Eerste Wereldoorlog │ De Jonge
Deze Wikipedia pagina is voor het laatst bewerkt op 7 mei 2024 om 19:42.
De tekst is beschikbaar onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de gebruiksvoorwaarden voor meer informatie.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een organisatie zonder winstoogmerk.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bonifacius_Cornelis_de_Jonge_(1875-1958)
zaterdag 8 juni 2024
Dutch Scientists Say at Least 35 Million Deaths Have Been Caused by COVID Jabs
Dutch scientists have warned that at least 35 million people have died as a direct result of the experimental mRNA Covid jabs.
According to an official new study published in BMJ Health, Dutch scientists analyzed data from 47 Western countries and found that excess deaths skyrocketed shortly after the Covid jabs were rolled out in 2020.
BYPASS THE CENSORS
Sign up to get unfiltered news delivered straight to your inbox.
You can unsubscribe any time. By subscribing you agree to our Terms of Use
Expose-news.com reports: Welcome the Eagle has taken averages from the Dutch study and extrapolated them to get an indication of what excess deaths globally could be. He calculated 25.8 million. However, through previous estimations, he believes the global excess deaths to be closer to 35 million.
Using all-cause mortality reports from the ‘Our World in Data’ database, Dutch researchers discovered that the total number of excess deaths in 47 countries of the Western World was 3,098,456 from 1 January 2020 until 31 December 2022.
They published their findings in BMJ Public Health which was then described in a Telegraph article titled: ‘Covid vaccines may have helped fuel rise in excess deaths.’
Researchers from The Netherlands analysed data from 47 Western countries and discovered there had been more than three million excess deaths since 2020, with the trend continuing despite the rollout of vaccines and containment measures.
They said the “unprecedented” figures “raised serious concerns” and called on governments to fully investigate the underlying causes, including possible vaccine harms.Covid vaccines may have helped fuel rise in excess deaths, The Telegraph, 5 June 2024
“During the pandemic, it was emphasised by politicians and the media on a daily basis that every covid-19 death mattered and every life deserved protection through containment measures and covid-19 vaccines. In the aftermath of the pandemic, the same morale should apply. Every death needs to be acknowledged and accounted for, irrespective of its origin,” the researchers wrote.
You can read the Dutch study published in BMJ Public Health on 3 June 2024 HERE and we’ve attached a copy of The Telegraph’s article below.
Welcome the Eagle has attempted to extrapolate the Dutch researchers’ findings to the rest of the world “on the back of a fag packet,” as we say in the UK. His broad estimate comes to approximately 25.8 million excess deaths worldwide.
We should remember that with all calculations which use broad assumptions comes the risk of broad errors. For example, not all countries are equal, particularly when it comes to mass covid vaccination campaigns, which are certain to have significantly contributed to excess deaths in highly vaccinated countries in recent years.
The differences between countries are demonstrated in the graphic below from Our World in Data showing cumulative excess deaths from 1 January 2020 to 3 June 2024.
Having said all that, Welcome the Eagle’s exercise is interesting and gives us food for thought. We are grateful that there are people who are still keeping a watchful eye on global excess deaths and the fallout from mass covid injection campaigns. Although by extrapolating averages from the Dutch study Welcome the Eagle calculates 25,8 million excess deaths globally, by other methods he is estimating global excess deaths to be higher at 35 million.
Bombshell Study: 3 Million Excess Deaths In 47 Countries – What about the other 188 countries?
A new study out of the Netherlands is getting a lot of buzz, thanks to Sonia Elijah and other freedom fighters.
After reading Sonia’s article and the study I was wondering how this would extrapolate out to the rest of the world.
How about just some cocktail napkin math using the averages from the study?
I scraped down the Dutch study’s money shot and added a column for country population (yellow):
I used the cumulative averages to extrapolate out the other 188 countries or basically the other 7 billion people. Here is my money shot and a PDF download so you can see all countries beyond my truncated list displayed here.
For inquiring minds this Dutch study extrapolates out to approximately 25.8 million dead (excess) globally.
Let’s extrapolate the EudraVigilance data from a visual I recently presented from my EudraV series HERE.
What is the relative proportion of 50,648 deaths against a population of 491,959,134 to 8.11 billion people?
835,347 dead souls is the relative proportion to the current world population per Worldometer.
Now factor in an under-reporting factor:
- Steve Kirsch’s 41x = 34,249,219
- Denis Rancourt’s math = 17,000,000
- OpenVAERS 26x = 21,719,017
- Jessica Rose’ 31x = 25,895,751
- WelcomeTheEagle’s 88x = 73,510,520
- Harvard Pilgrim Study’s 100x = 83,534,682
Yikes! I think the Holocaust was seen in the rearview mirror long ago. Something else I said long ago and even before Rancourt’s explosive 17,000,000 assertion was that we were in the ballpark of 35 million back in September of 2023.
Talking to Denis myself on Twitter (now X) Spaces, Denis said he was coming out with some new data that covered more countries as well as southern hemisphere countries and his numbers were going to also approach approximately 35 million.
However, Rancourt said his results also include hospital protocol deaths, lockdowns and whatever other social maladies that have contributed to excess in all-cause deaths.
I think it’s all semantics, but one thing I think we can all agree on is this was a manufactured scamdemic. I’ll go out on a limb and say it’s a eugenics program planned for decades, conceived for centuries. You can listen to my conversation with Rancourt HERE.
Excess mortality across countries in the Western World since the COVID-19 pandemic
Abstract
Introduction Excess mortality during the COVID-19 pandemic has been substantial. Insight into excess death rates in years following WHO’s pandemic declaration is crucial for government leaders and policymakers to evaluate their health crisis policies. This study explores excess mortality in the Western World from 2020 until 2022.
Methods All-cause mortality reports were abstracted for countries using the ‘Our World in Data’ database. Excess mortality is assessed as a deviation between the reported number of deaths in a country during a certain week or month in 2020 until 2022 and the expected number of deaths in a country for that period under normal conditions. For the baseline of expected deaths, Karlinsky and Kobak’s estimate model was used. This model uses historical death data in a country from 2015 until 2019 and accounts for seasonal variation and year-to-year trends in mortality.
Results The total number of excess deaths in 47 countries of the Western World was 3 098 456 from 1 January 2020 until 31 December 2022. Excess mortality was documented in 41 countries (87%) in 2020, 42 countries (89%) in 2021 and 43 countries (91%) in 2022. In 2020, the year of the COVID-19 pandemic onset and implementation of containment measures, records present 1 033 122 excess deaths (P-score 11.4%). In 2021, the year in which both containment measures and COVID-19 vaccines were used to address virus spread and infection, the highest number of excess deaths was reported: 1 256 942 excess deaths (P-score 13.8%). In 2022, when most containment measures were lifted and COVID-19 vaccines were continued, preliminary data present 808 392 excess deaths (P-score 8.8%).
Conclusions Excess mortality has remained high in the Western World for three consecutive years, despite the implementation of containment measures and COVID-19 vaccines. This raises serious concerns. Government leaders and policymakers need to thoroughly investigate underlying causes of persistent excess mortality.
What is already known on this topic
Excess mortality during the COVID-19 pandemic has been substantial. Insight into excess death rates in years following WHO’s pandemic declaration is crucial for government leaders and policymakers to evaluate their health crisis policies.
What this study adds
Excess mortality has remained high in the Western World for three consecutive years, despite the implementation of containment measures and COVID-19 vaccines. This raises serious concerns.
How this study might affect research, practice or policy
Government leaders and policymakers need to thoroughly investigate the underlying causes of persistent excess mortality.
Introduction
Excess mortality is internationally recognised as an accurate measure for monitoring and comparing health crisis policies across geographic regions.1–4 Excess mortality concerns the number of deaths from all causes during a humanitarian emergency, such as the COVID-19 pandemic, above the expected number of deaths under normal circumstances.5–7 Since the outbreak of the COVID-19 pandemic, excess mortality thus includes not only deaths from SARS-CoV-2 infection but also deaths related to the indirect effects of the health strategies to address the virus spread and infection.1–4 The burden of the COVID-19 pandemic on disease and death has been investigated from its beginning. Numerous studies expressed that SARS-CoV-2 infection was likely a leading cause of death among older patients with pre-existing comorbidities and obesity in the early phase of the pandemic, that various containment measures were effective in reducing viral transmission and that COVID-19 vaccines prevented severe disease, especially among the elderly population.1 8–14 Although COVID-19 containment measures and COVID-19 vaccines were thus implemented to protect citizens from suffering morbidity and mortality by the COVID-19 virus, they may have detrimental effects that cause inferior outcomes as well.1 2 15 It is noteworthy that excess mortality during a crisis points to a more extensive underlying burden of disease, disablement and human suffering.16
On 11 March 2020, WHO declared the COVID-19 pandemic.17 Countries in the Western World promptly implemented COVID-19 containment measures (such as lockdowns, school closures, physical distancing, travel restrictions, business closures, stay-at-home orders, curfews and quarantine measures with contact tracing) to limit virus spread and shield its residents from morbidity and mortality.18 These non-pharmaceutical interventions however had adverse indirect effects (such as economic damage, limited access to education, food insecurity, child abuse, limited access to healthcare, disrupted health programmes and mental health challenges) that increased morbidity and mortality from other causes.19 Vulnerable populations in need of acute or complex medical treatment, such as patients with cardiovascular disease, cerebrovascular conditions, diabetes and cancer, were hurt by these interventions due to the limited access to and delivery of medical services. Shortage of staff, reduced screening, delayed diagnostics, disrupted imaging, limited availability of medicines, postponed surgery, modified radiotherapy and restricted supportive care hindered protocol adherence and worsened the condition and prognosis of patients.19–26 A recent study investigated excess mortality from some major non-COVID causes across 30 countries in 2020. Significant excess deaths were reported from ischaemic heart diseases (in 10 countries), cerebrovascular diseases (in 10 countries) and diabetes (in 19 countries).27 On 14 October 2020, Professor Ioannidis from Stanford University published an overall Infection Fatality Rate of COVID-19 of 0.23%, and for people aged <70 years, the Infection Fatality Rate was 0.05%.28 Governments in the Western World continued to impose lockdowns until the end of 2021.
In December 2020, the UK, the USA and Canada were the first countries in the Western World that started with the roll-out of the COVID-19 vaccines under emergency authorisation.29–31 At the end of December 2020, a large randomised and placebo-controlled trial with 43 548 participants was published in the New England Journal of Medicine, which showed that a two-dose mRNA COVID-19 vaccine regimen provided an absolute risk reduction of 0.88% and relative risk reduction of 95% against laboratory-confirmed COVID-19 in the vaccinated group (8 COVID-19 cases/17 411 vaccine recipients) versus the placebo group (162 COVID-19 cases/17 511 placebo recipients).32 33 At the beginning of 2021, most other Western countries followed with rolling out massive vaccination campaigns.34–36 On 9 April 2021, the overall COVID-19 Infection Fatality Rate was reduced to 0.15% and expected to further decline with the widespread use of vaccinations, prior infections and the evolution of new and milder variants.37 38
Although COVID-19 vaccines were provided to guard civilians from suffering morbidity and mortality by the COVID-19 virus, suspected adverse events have been documented as well.15 The secondary analysis of the placebo-controlled, phase III randomised clinical trials of mRNA COVID-19 vaccines showed that the Pfizer trial had a 36% higher risk of serious adverse events in the vaccine group. The risk difference was 18.0 per 10 000 vaccinated (95% CI 1.2 to 34.9), and the risk ratio was 1.36 (95% CI 1.02 to 1.83). The Moderna trial had a 6% higher risk of serious adverse events among vaccine recipients. The risk difference was 7.1 per 10 000 vaccinated (95% CI −23.2 to 37.4), and the risk ratio was 1.06 (95% CI 0.84 to 1.33).39 By definition, these serious adverse events lead to either death, are life-threatening, require inpatient (prolongation of) hospitalisation, cause persistent/significant disability/incapacity, concern a congenital anomaly/birth defect or include a medically important event according to medical judgement.39–41 The authors of the secondary analysis point out that most of these serious adverse events concern common clinical conditions, for example, ischaemic stroke, acute coronary syndrome and brain haemorrhage. This commonality hinders clinical suspicion and consequently its detection as adverse vaccine reactions.39 Both medical professionals and citizens have reported serious injuries and deaths following vaccination to various official databases in the Western World, such as VAERS in the USA, EudraVigilance in the European Union and Yellow Card Scheme in the UK.42–48 A study comparing adverse event reports to VAERS and EudraVigilance following mRNA COVID-19 vaccines versus influenza vaccines observed a higher risk of serious adverse reactions for COVID-19 vaccines. These reactions included cardiovascular diseases, coagulation, haemorrhages, gastrointestinal events and thromboses.39 49 Numerous studies reported that COVID-19 vaccination may induce myocarditis, pericarditis and autoimmune diseases.50–57 Postmortem examinations have also ascribed myocarditis, encephalitis, immune thrombotic thrombocytopenia, intracranial haemorrhage and diffuse thrombosis to COVID-19 vaccinations.58–67 The Food and Drug Administration noted in July 2021 that the following potentially serious adverse events of Pfizer vaccines deserve further monitoring and investigation: pulmonary embolism, acute myocardial infarction, immune thrombocytopenia and disseminated intravascular coagulation.39 68
Insight into the excess death rates in the years following the declaration of the pandemic by WHO is crucial for government leaders and policymakers to evaluate their health crisis policies.1–4 This study therefore explores excess mortality in the Western World from 1 January 2020 until 31 December 2022.
Materials and methods
Setting
The Western World is primarily defined by culture rather than geography. It refers to various countries in Europe and to countries in Australasia (Australia, New Zealand) and North America (the USA, Canada) that are based on European cultural heritage. The latter countries were once British colonies that acquired Christianity and the Latin alphabet and whose populations comprised numerous descendants from European colonists or migrants.69
Study design
All-cause mortality reports were abstracted for countries of the Western World using the ‘Our World in Data’ database.12 Only countries that had all-cause mortality reports available for all three consecutive years (2020–2022) were included. If coverage of one of these years was missing, the country was excluded from the analysis.
The ‘Our World in Data’ database retrieves their reported number of deaths from both the Human Mortality Database (HMD) and the World Mortality Dataset (WMD).5 HMD is sustained by research teams of both the University of California in the USA and the Max Planck Institute for Demographic Research in Germany. HMD recovers its data from Eurostat and national statistical agencies on a weekly basis.5 70 The ‘Our World in Data’ database used HMD as their only data source until February 2021.5 WMD is sustained by the researchers Karlinsky and Kobak. WMD recovers its data from HMD, Eurostat and national statistical agencies on a weekly basis.5 71 The ‘Our World in Data’ database started to use WMD as a data source next to HMD since February 2021.5
‘Excess mortality’ is assessed as the deviation between the reported number of deaths in a country during a certain week or month in 2020 until 2022 and the expected or projected number of deaths in a country for that period under normal conditions.5 For the baseline of expected deaths, the estimate model of Karlinsky and Kobak was used. This linear regression model uses historical death data in a country from 2015 until 2019 and accounts for seasonal variation in mortality and year-to-year trends due to changing population structure or socioeconomic factors.5 7
Karlinsky and Kobak fit their regression model separately for every country: Dt,Y=αt+β ⋅ Y+ϵ. In this formula, Dt,Y is the number of deaths observed on week (or month) t in year Y, β is a linear slope across years, are separate intercepts (fixed effects) for each week (month/quarter) and ϵ∼N(0,σ2) is the Gaussian noise.7 The model prediction for 2020 is taken as the baseline for the excess mortality calculations: .7 The final excess mortality estimate is as follows: where t1 indicates the summation onset in 2020.7 The variance of estimator Δ is computed as follows: X is the predictor matrix in the regression, y is the response vector, is the vector of estimated regression coefficients, and is the unbiased estimate of noise variance, in which n is the sample size and P is the number of predictors. is the covariance matrix of is the covariance matrix of predicted baseline values where X2020 is the predictor matrix for 2020. Karlinsky and Kobak depict vector w with elements wt of length equal to the number of rows in X2020. They set all elements before t1 to zero, all elements from t1 forward to 1, and raise by one all elements corresponding to 2021 data.7 The predictive variance of Δ is denoted as follows: in which the first term represents the uncertainty of and the second term represents the additive Gaussian noise. The square root of is regarded as the standard error of When the fraction is below 2, the excess mortality of that country is considered not significantly different from zero.7
The model regards excess mortality during the COVID-19 pandemic as the sum of the following factors: (a) deaths directly generated by SARS-CoV-2 infection, (b) deaths generated by medical system overload owing to the pandemic, (c) excess deaths from other natural causes (eg, influenza and other infectious respiratory diseases during winter seasons), (d) excess deaths from unnatural causes (eg, traffic accidents, homicides, suicides, deaths from drug overdoses and unintentional injuries) and (e) excess deaths from extreme events (such as heat waves, wars, power outages and natural disasters).7 Karlinsky and Kobak’s model expressly takes factor (e) into account and acknowledges that the contribution of factors (b), (c) and (d) is in general minor for the majority of nations compared with factor (a).7 The researchers have used the officially reported national COVID-19 death counts from the WHO dataset.72 In their model, common seasonal influenza during 2015 and 2019 contributes to the projected baseline of expected deaths.7 In addition, the model corrects for peaks of excess deaths during heat waves.7 Because the number of excess deaths is impacted by the population size of a nation, the excess mortality estimates have been normalised by the population size.7 Population size estimates of the United Nations World Population Prospect dataset have been used to estimate excess deaths per 100 000 population for 2020 until 2022.7 73 Because the Infection Fatality Rate of SARS-CoV-2 is age dependent and nations have different age structures, the excess mortality estimates have been normalised by the yearly sum of the baseline mortality to account for the nation’s age structure.7 Because the projected baseline uses a linear trend, the model can also reckon for ameliorations in death registration across recent years.7 For each country separately, Karlinsky and Kobak have taken these various factors into account when predicting the baseline mortality for 2020 until 2022. If required, adjustments have been made accordingly.7 For example, in the USA, the weekly death data (R2=0.89, F=31.7) give rise to the following: =773±57. This implies that every year, the number of weekly deaths rises on average by ~800. The predicted weekly deaths for 2020 are thus higher than the 2015–2019 average. Regarding the strong and statistically significant annual trend, it is therefore not accurate to employ the 2015–2019 data as a baseline.7 Another example of correction concerns Belgium, the Netherlands, France, Luxembourg and Germany. In August 2020, a peak of excess deaths was observed during a heat wave in these countries. To account for this, weeks 32–34 were excluded from the excess mortality calculation in these nations. This decreased the excess mortality estimates for these countries by 1500 for Belgium, 660 for the Netherlands, 1600 for France, 35 for Luxembourg and 3700 for Germany.7 Karlinsky and Kobak present more details about the used method in their joint publication.7
‘Excess mortality P-score’ concerns the percentage difference between the reported number of deaths and the projected number of deaths in a country.5 This measure permits comparisons between various countries. Although presenting the raw number of excess deaths provides insight into the scale, it is less useful to compare countries because of their large population size variations.5 The ‘Our World in Data’ database presents P-scores in a country during a certain week or month in 2020 until 2022.5 These P-scores are calculated from both the reported number of deaths in HMD and WMD and the projected number of deaths using the estimate model of Karlinsky and Kobak in WMD.5 7 70 71
For correct interpretation of excess mortality provided by the ‘Our World in Data’ database, the following needs to be taken into consideration: the reported number of deaths may not represent all deaths, as countries may lack the infrastructure and capacity to document and account for all deaths.5 In addition, death reports may be incomplete due to delays. It may take weeks, months or years before a death is actually reported. The date of a reported death may refer to the actual death date or to its registration date. Sometimes, a death may be recorded but not the date of death. Countries that provide weekly death reports may use different start and end dates of the week. Most countries define the week from Monday until Sunday, but not all countries do. Weekly and monthly reported deaths may not be completely comparable, as excess mortality derived from monthly calculations inclines to be lower.5 7
For our analysis, weekly all-cause mortality reports from the ‘Our World in Data’ database were converted to monthly reports. Subsequently, the monthly reports were converted to annual reports.
Patient and public involvement
Patients and/or the public were not involved in the design, or conduct, or reporting, or dissemination plans of this research.
Results
The ‘Our World in Data’ database contained all-cause mortality reports of 47 countries (96%) in the Western World for the years 2020, 2021 and 2022. Only Andorra and Gibraltar were excluded. Both countries lacked all-cause mortality reports for the year 2022. Most countries (n=36, 77%) present weekly all-cause mortality reports, whereas 11 countries (23%) report monthly. The latter countries include the following: Albania, Bosnia Herzegovina, Faeroe Islands, Greenland, Kosovo, Liechtenstein, Moldova, Monaco, North Macedonia, San Marino and Serbia.
The all-cause mortality reports were abstracted from the ‘Our World in Data’ database on 20 May 2023. At this date, four countries (9%) still lacked all-cause mortality reports for various periods: Canada (1 month), Liechtenstein (3 months), Monaco (3 months) and Montenegro (4 months). It is noteworthy that all-cause mortality reports are also still being updated for the other countries due to registration delays which may take weeks, months or even years.
Excess mortality
Online supplemental table 1 illustrates that the total number of excess deaths in the 47 countries of the Western World was 3 098 456 from 1 January 2020 until 31 December 2022. Excess mortality was documented in 41 countries (87%) in 2020, in 42 countries (89%) in 2021 and in 43 countries (91%) in 2022.
In 2020, the year of the COVID-19 pandemic and implementation of the containment measures, 1 033 122 excess deaths (P-score 11.4%) were recorded. In 2021, the year in which both COVID-19 containment measures and COVID-19 vaccines were used to address virus spread and infection, a total of 1 256 942 excess deaths (P-score 13.8%) were reported. In 2022, the year in which most containment measures were lifted and COVID-19 vaccines were continued, preliminary available data counts 808 392 excess deaths (P-score 8.8%).
Figure 1 presents the excess mortality and cumulative excess mortality in 47 countries of the Western World over the years 2020, 2021 and 2022. The linear excess mortality trendline is almost horizontal.
Excess mortality P-scores
Figure 2 shows the excess mortality P-scores per country in the Western World. Only Greenland had no excess deaths between 2020 and 2022. Among the other 46 countries with reported excess mortality, the percentage difference between the reported and projected number of deaths was highest in 13 countries (28%) during 2020, in 21 countries (46%) during 2021 and in 12 countries (26%) during 2022. Figure 3 exemplifies excess mortality P-score curves of the highest-populated country of North America (the USA), the four highest-populated countries of Europe (Germany, France, the UK and Italy) and the highest-populated country of Australasia (Australia).
Figure 4 highlights a map of excess mortality P-scores in the Western World over the years 2020, 2021 and 2022.74 Table 1 presents a classification of excess mortality P-scores in the Western World.
Discussion
This study explored the excess all-cause mortality in 47 countries of the Western World from 2020 until 2022. The overall number of excess deaths was 3 098 456. Excess mortality was registered in 87% of countries in 2020, in 89% of countries in 2021 and in 91% of countries in 2022. During 2020, which was marked by the COVID-19 pandemic and the onset of mitigation measures, 1 033 122 excess deaths (P-score 11.4%) were to be regretted.17 18 A recent analysis of seroprevalence studies in this prevaccination era illustrates that the Infection Fatality Rate estimates in non-elderly populations were even lower than prior calculations suggested.37 At a global level, the prevaccination Infection Fatality Rate was 0.03% for people aged <60 years and 0.07% for people aged <70 years.38 For children aged 0–19 years, the Infection Fatality Rate was set at 0.0003%.38 This implies that children are rarely harmed by the COVID-19 virus.19 38 During 2021, when not only containment measures but also COVID-19 vaccines were used to tackle virus spread and infection, the highest number of excess deaths was recorded: 1 256 942 excess deaths (P-score 13.8%).26 37 Scientific consensus regarding the effectiveness of non-pharmaceutical interventions in reducing viral transmission is currently lacking.75 76 During 2022, when most mitigation measures were negated and COVID-19 vaccines were sustained, preliminary available data count 808 392 excess deaths (P-score 8.8%).39 The percentage difference between the documented and projected number of deaths was highest in 28% of countries during 2020, in 46% of countries during 2021, and in 26% of countries during 2022.
This insight into the overall all-cause excess mortality since the start of the COVID-19 pandemic is an important first step for future health crisis policy decision-making.1–4 The next step concerns distinguishing between the various potential contributors to excess mortality, including COVID-19 infection, indirect effects of containment measures and COVID-19 vaccination programmes. Differentiating between the various causes is challenging.16 National mortality registries not only vary in quality and thoroughness but may also not accurately document the cause of death.1 19 The usage of different models to investigate cause-specific excess mortality within certain countries or subregions during variable phases of the pandemic complicates elaborate cross-country comparative analysis.1 2 16 Not all countries provide mortality reports categorised per age group.2 12 Also testing policies for COVID-19 infection differ between countries.1 2 Interpretation of a positive COVID-19 test can be intricate.77 Consensus is lacking in the medical community regarding when a deceased infected with COVID-19 should be registered as a COVID-19 death.1 77 Indirect effects of containment measures have likely altered the scale and nature of disease burden for numerous causes of death since the pandemic. However, deaths caused by restricted healthcare utilisation and socioeconomic turmoil are difficult to prove.1 78–81 A study assessing excess mortality in the USA observed a substantial increase in excess mortality attributed to non-COVID causes during the first 2 years of the pandemic. The highest number of excess deaths was caused by heart disease, 6% above baseline during both years. Diabetes mortality was 17% over baseline during the first year and 13% above it during the second year. Alzheimer’s disease mortality was 19% higher in year 1 and 15% higher in year 2. In terms of percentage, large increases were recorded for alcohol-related fatalities (28% over baseline during the first year and 33% during the second year) and drug-related fatalities (33% above baseline in year 1 and 54% in year 2).82 Previous research confirmed profound under-reporting of adverse events, including deaths, after immunisation.83 84 Consensus is also lacking in the medical community regarding concerns that mRNA vaccines might cause more harm than initially forecasted.85 French studies suggest that COVID-19 mRNA vaccines are gene therapy products requiring long-term stringent adverse events monitoring.85 86 Although the desired immunisation through vaccination occurs in immune cells, some studies report a broad biodistribution and persistence of mRNA in many organs for weeks.85 87–90 Batch-dependent heterogeneity in the toxicity of mRNA vaccines was found in Denmark.48 Simultaneous onset of excess mortality and COVID-19 vaccination in Germany provides a safety signal warranting further investigation.91 Despite these concerns, clinical trial data required to further investigate these associations are not shared with the public.92 Autopsies to confirm actual death causes are seldom done.58 60 90 93–95 Governments may be unable to release their death data with detailed stratification by cause, although this information could help indicate whether COVID-19 infection, indirect effects of containment measures, COVID-19 vaccines or other overlooked factors play an underpinning role.1 8–14 20–25 39–60 68 90 This absence of detailed cause-of-death data for certain Western nations derives from the time-consuming procedure involved, which entails assembling death certificates, coding diagnoses and adjudicating the underlying origin of death. Consequently, some nations with restricted resources assigned to this procedure may encounter delays in rendering prompt and punctual cause-of-death data. This situation existed even prior to the outbreak of the pandemic.1 5
A critical challenge in excess mortality research is choosing an appropriate statistical method for calculating the projected baseline of expected deaths to which the observed deaths are compared.96 Although the analyses and estimates in general are similar, the method can vary, for instance, per length of the investigated period, nature of available data, scale of geographic area, inclusion or exclusion of past influenza outbreaks, accounting for changes in population ageing and size and modelling trend over years or not.7 96 Our analysis of excess mortality using the linear regression model of Karlinsky and Kobak varies thus to some extent from previous attempts to estimate excess deaths. For example, Islam et al conducted an age- and sex-disaggregated time series analysis of weekly mortality data in 29 high-income countries during 2020.97 They used a more elaborate statistical approach, an overdispersed Poisson regression model, for estimating the baseline of expected deaths on historical death data from 2016 to 2019. In contrast to the model of Karlinsky and Kobak, their baseline is weighing down prior influenza outbreaks so that every novel outbreak evolves in positive excess mortality.7 97 Islam’s study found that age-standardised excess death rates were higher in men than in women in nearly all nations.97 Alicandro et al investigated sex- and age-specific excess total mortality in Italy during 2020 and 2021, using an overdispersed Poisson regression model that accounts for temporal trends and seasonal variability. Historical death data from 2011 to 2019 were used for the projected baseline. When comparing 2020 and 2021, an increased share of the total excess mortality was attributed to the working-age population in 2021. Excess deaths were higher in men than in women during both periods.98 Msemburi et al provided WHO estimates of the global excess mortality for its 194 member states during 2020 and 2021. For most countries, the historical period 2015–2019 was used to determine the expected baseline of excess deaths. In locations missing comprehensive data, the all-cause deaths were forecasted employing an overdispersed Poisson framework that uses Bayesian inference techniques to measure incertitude. This study describes huge differences in excess mortality between the six WHO regions.99 Paglino et al used a Bayesian hierarchical model trained on historical death data from 2015 to 2019 and provided spatially and temporally granular estimates of monthly excess mortality across counties in the USA during the first 2 years of the pandemic. The authors found that excess mortality decreased in large metropolitan counties but increased in non-metropolitan counties.100 Ruhm examined the appropriateness of reported excess death estimates in the USA by four previous studies and concluded that these investigations have likely understated the projected baseline of excess deaths and therewith overestimated excess mortality and its attribution to non-COVID causes. Ruhm explains that the overstatement of excess deaths may partially be explained by the fact that the studies did not adequately take population growth and age structure into account.96 101–104 Although all the above-mentioned studies used more elaborate statistical approaches for estimating baseline mortality, Karlinsky and Kobak argue that their method is a trade-off between suppleness and chasteness.7 It is the simplest method to captivate seasonal fluctuation and annual trends and more transparent than extensive approaches.7
This study has various significant limitations. Death reports may be incomplete due to delays. It may take weeks, months or years before a death is registered.5 Four nations still lack all-cause mortality reports for 1–4 months. Some nations issue complete data with profound arrears, whereas other nations publish prompt, yet incomplete data.5 7 The presented data, especially for 2022, are thus preliminary and subject to backward revisions. The more recent data are usually more incomplete and therefore can undergo upward revisions over time. This implies that several of the reported excess mortality estimates can be underestimations.7 The completeness and reliability of death registration data can also differ per nation for other reasons. The recorded number of deaths may not depict all deaths accurately, as the resources, infrastructure and registration capacity may be limited in some nations.5 7 Most countries report per week, but some per month. Weekly reports generally provide the date of death, whereas monthly reports often provide the date of registration. Weekly and monthly reports may not be entirely comparable.5 7 Our data are collected at a country level and provide no detailed stratification for sociodemographic characteristics, such as age or gender.5 7
In conclusion, excess mortality has remained high in the Western World for three consecutive years, despite the implementation of COVID-19 containment measures and COVID-19 vaccines. This is unprecedented and raises serious concerns. During the pandemic, it was emphasised by politicians and the media on a daily basis that every COVID-19 death mattered and every life deserved protection through containment measures and COVID-19 vaccines. In the aftermath of the pandemic, the same morale should apply. Every death needs to be acknowledged and accounted for, irrespective of its origin. Transparency towards potential lethal drivers is warranted. Cause-specific mortality data therefore need to be made available to allow more detailed, direct and robust analyses to determine the underlying contributors. Postmortem examinations need to be facilitated to allot the exact reason for death. Government leaders and policymakers need to thoroughly investigate underlying causes of persistent excess mortality and evaluate their health crisis policies.
Dissemination to participants and related patient and public communities
We will disseminate findings through a press release on publication and contact government leaders and policymakers to raise awareness about the need to investigate the underlying causes of persistent excess mortality.